Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn Lớp 11 - Đề 5 - Năm học 2021-2022 (Có hướng dẫn giải)

Nội dung text: Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn Lớp 11 - Đề 5 - Năm học 2021-2022 (Có hướng dẫn giải)

1. Đề thi học kì 1 lớp 11 môn Văn năm học 2021 - 2022 I. Đọc hiểu văn bản (3đ): Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: Làng quê Việt Nam Làng quê Việt Nam đổi bằng xương máu Máu chảy thành sông Xương chất cao thành núi Hơn bốn nghìn năm không hề đòi hỏi Tấm huân chương Chỉ có những tâm hồn Vì dân vì nước Từ làng quê mà ra Yêu thương nhau như một nhà Xây dựng xóm thôn đổi mới Ai bảo họ là nhà quê không biết ăn nói Bảy mươi lăm phần trăm đồng ruộng quê mùa Còn lại hai nhăm phần trăm a dua Nếu dàn trận đánh Ai sẽ thắng? Và ai sẽ thua? (Phan Huy Hùng) Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ gì? Câu 2: Đoạn thơ sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Nêu tác dụng. Câu 3: Khổ thơ đầu tiên đã để lại cho em ấn tượng gì? Câu 4: Nêu ý nghĩa của bài thơ. II. Làm văn (7đ): Câu 1 (2đ): Nghị luận xã hội về biểu hiện tinh thần yêu nước của thanh niên ngày nay.
2. Câu 2 (5đ): Phân tích bài thơ Tự tình II của nhà thơ Hồ Xuân Hương. Hướng dẫn giải Đề thi học kì 1 lớp 11 môn Ngữ văn I. Đọc hiểu văn bản (3đ): Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do. Câu 2: Đoạn thơ sử dụng biện pháp nghệ thuật nói quá (Máu chảy thành sông/ Xương chất cao thành núi). Biện pháp nghệ thuật này đã nhấn mạnh và giúp người đọc hình dung ra những đau thương, mất mát mà dân tộc Việt Nam đã phải đánh đổi để dành lại được độc lập. Câu 3: Khổ thơ đầu tiên không chỉ giúp chúng ta hình dung ra những đau thương, mất mát mà đất nước chúng ta đã phải trải qua mà còn làm chúng ta thêm căm thù quân giặc, thêm yêu quý và trân trọng hòa bình, độc lập mà chúng ta được được hưởng. Câu 4: Trong bài thơ Làng quê Việt Nam, tác giả Phan Huy Hùng mang đến cho bạn đọc cách nhìn cụ thể hơn, chân thực hơn về những khó khăn, gian khổ của đất nước; đồng thời thể hiện tinh thần đoàn kết, đồng lòng và quyết tâm đán đuổi giặc ngoại xâm của cả dân tộc. Bên cạnh đó, bài thơ cũng là lời khẳng định, tuyên bố đanh thép của tác giả, của nhân dân Việt Nam rằng cả dân tộc luôn sẵn sàng đứng lên đấu tranh bảo vệ độc lập nếu kẻ thù lăm le xâm chiếm. II. Làm văn (7đ): Câu 1 (2đ): Dàn ý Nghị luận xã hội về biểu hiện tinh thần yêu nước của thanh niên ngày nay 1. Mở bài
3. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: biểu hiện tinh thần yêu nước của thanh niên hiện nay. 2. Thân bài a. Giải thích Tinh thần yêu nước: sự biết ơn đối với những người đi trước đã cống hiến cho đất nước, yêu quý quê hương, có ý thức học tập, vươn lên để cống hiến cho nước nhà và sẵn sàng chiến đấu nếu có kẻ thù xâm lược. b. Phân tích Mỗi chúng ta khi sinh ra được sống trong nền hòa bình đã là một sự may mắn, chính vì vậy chúng ta cần phải cống hiến nhiều hơn để phát triển nước nhà vững mạnh, có thể chống lại mọi kẻ thù. Mỗi người khi học tập, lao động, tạo lập cho mình một cuộc sống tốt đẹp cũng chính là cống hiến cho tổ quốc. Yêu thương, giúp đỡ đồng bào, đoàn kết không chỉ giúp cho chúng ta được yêu thương, trân trọng trong mắt mọi người mà nó còn thể hiện sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. c. Liên hệ bản thân Là một học sinh trước hết chúng ta cần học tập thật tốt, nghe lời ông bà cha mẹ, lễ phép với thầy cô. Có nhận thức đúng đắn về việc giữ gìn và bảo vệ tổ quốc. Luôn biết yêu thương và giúp đỡ những người xung quanh, d. Phản đề Tuy nhiên vẫn còn có nhiều bạn chưa có nhận thức đúng đắn về tình yêu cũng như trách nhiệm của mình đối với quê hương, đất nước, chỉ biết đến bản thân mình, coi việc chung là việc của người khác, 3. Kết bài Khái quát lại vấn đề nghị luận: biểu hiện tinh thần yêu nước của thanh niên hiện nay; đồng thời rút ra bài học và liên hệ bản thân. Câu 2 (5đ):
4. Dàn ý Phân tích bài thơ Tự tình II của nhà thơ Hồ Xuân Hương 1. Mở bài Giới thiệu tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ Tự tình 2. 2. Thân bài a. 2 câu đầu Thời gian: đêm khuya, vắng vẻ, tĩnh lặng. Không gian: tiếng trống dồn canh, nữ thi sĩ lẻ loi, đơn chiếc một mình. Âm thanh: “văng vẳng”: lấy động tả tĩnh nhằm nhấn mạnh sự tĩnh lặng của đêm khuya. “Trơ”: từ tượng hình mạnh mẽ diễn tả nỗi cô đơn, lẻ bóng pha chút cay đắng của người phụ nữ lẻ loi trong chính tình cảm của mình với một trái tim khao khát yêu thương. b. 2 câu tiếp “say lại tỉnh” trong nỗi buồn, nỗi cô đơn ấy người phụ nữ đã tìm đến chén rượu để giải sầu nhưng rượu không những không làm cho bà say mà còn khiến cho bà thêm tỉnh táo hơn, sự bất hạnh của cuộc đời lại hiện ra rõ nét hơn. “Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”: Mượn hình ảnh ánh trăng để nói về chuyện tình cảm còn dang dở, chưa được trọn vẹn của mình. → Con người chơi vơi giữa một thế giới mênh mông hoang vắng - bất lực trước nỗi cô đơn trơ trọi của chính mình. c. 2 câu tiếp Động từ mạnh “xiên ngang, đâm toạc”: mạnh mẽ pha chút ngang ngược, độc lập → khát vọng “nổi loạn”: phá tung đạp đổ tất cả những trói buộc đang đè nặng lên thân phận mình. “rêu từng đám, đá mấy hòn” ít ỏi nhỏ nhoi trên nền không gian rộng lớn mênh mông của chân mây mặt đất.
5. → Nghệ thuật đảo ngữ diễn tả cá tính mạnh mẽ của tác giả trước số phận lẻ loi đơn chiếc của mình. d. 2 câu cuối “Ngán” tâm trạng chán chường. “xuân đi xuân lại lại”: sự tuần hoàn của tự nhiên nhưng trong bối cảnh cô đơn của tác giả, sự tuần hoàn, trôi chảy này dường như thêm trở nên vô nghĩa. “Xuân” cũng chính là tuổi trẻ của nữ thi sĩ đang trôi đi lững lờ, khao khát tình yêu nhưng không có được tình yêu. “Mảnh tình san sẻ tí con con”: mối tình duyên nhỏ bé của riêng mình nhưng phải san sẻ với người khác khiến cho mảnh tình ấy càng thêm nhỏ bé chẳng còn đáng bao nhiêu để sưởi ấm trái tim thi sĩ. → Nỗi bất hạnh, buồn sầu của thi sĩ đồng thời thể hiện niềm khát khao hạnh phúc trong tình yêu. e. Khái quát chung Nội dung: thể hiện tâm trạng vừa đau buồn, vừa phẫn uất trước duyên phận, gắng gượng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch của nữ thi sĩ. Nghệ thuật: đảo ngữ, sử dụng từ ngữ táo bạo, 3. Kết bài Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.